Bideoa: Xabier Lertxundi Asteasuinzarra, Hernaniko EH Bilduko alkategaia.
Aurreneko aldiz izango zara alkategai. Nola hartu duzu erronka?
Ilusio eta gogo haundiz. Ez da gauetik goizera hartutako erabakia. Bide honetan babes haundia jaso dut: taldekideena, EH Bilduko kideena eta kalean jendeak adierazitakoa. Niretzat oso inportantea ere izan da hernaniarrek EH Bilduri buruz zintzoak eta gertukoak garela esatea, eta horrek erakutsi dit jendeak gure lan egiteko modua ulertu duela eta talde honetan lanean jarraitzea merezi duela.
Gobernu Taldean izan zara aurreko legegintzaldian. Egindako lanari jarraipena ematea da asmoa?
Gure proiektua ez da zerrendaburuak bakarrik osatutakoa. Talde bat gara; batzuk egungo zinegotziak gara eta, beste batzuk, lehen aldiz arituko dira udalgintzan. Esperientzia eta berritasuna uztartuko ditugu. Gainera, gure taldeak gauzatuko du 100 bat herritarren ekarpenekin osatutako Herri Programa. Bertan jasotzen dira EH Bildutik Hernanirentzat proposatzen dugun eredua eta ekimen zehatzak.
Aldaketak izango dira aurten: 17 zinegotzi izatetik 21era pasako da. Emaitzetan zein eragin izan dezake? Berriro ere gehiengo absolutua lortzea espero duzue?
2015eko emaitzak hobetzea espero dugu. Hernaniarrok erakutsi dugu EH Bilduren proiektuaren aldeko interesa, eta horren erakusgarri izan da pasa den apirileko hauteskundeetan lortutako babesa. Horrez gain, hernaniarrek nota ona ere eman diote orain arte EH Bilduk gobernuan egin duen kudeaketari.
Gobernatzeko, gainontzeko alderdiekin balizko akordioak egiteko prest zaudete?
EH Bildu beti egon da eta egongo da prest beste alderdiekin lanean aritzeko; politika sozial, feminista eta euskaltzaleak egiteko prest dagoen edozein talderekin. Horren erakusle da Udalean hartu diren erabakien gehiengo haundi bat alderdi guztien adostasunarekin hartu direla. Guk gobernuan jarraitzen badugu, herri honen alde proiektuak adosteko eta denen ekarpenak lantzeko prest egongo gara.
«EH Bildu beti egon da eta egongo da prest lanean aritzeko, politika sozial, feminista eta euskaltzaleak egiteko prest dagoen edozein alderdirekin»
Herri aktiboa, jasangarria, solidarioa? izatea dira zuen zutabeak. Zertan nabari daiteke hori?
Hernanik bizitza haundia du. Ikusi besterik ez dago zenbat eragile dauden eta zein aktibitate daukaten. Interes desberdinen inguruan herria hobetzeko asmoz biltzen dira herritar asko, eta Udalak hori sustatzen du.
Jasangarritasunari dagokionez, energiaren zentzuzko kontsumoaren edota mugikortasun jasangarriaren alde hainbat ekimen gauzatzen ari gara. Hondakinak kudeatzeko sistemaren muinean ere ingurumenari ahalik eta kalterik gutxiena egitea dago.
Solidarioa, bi arlotan islatzen da: alde batetik, gure zerbitzu sozialen politiketan (egoera zailean dauden edo behar bereziak dituzten hernaniarrei bizi-baldintza duinak bermatzeko); eta, beste alde batetik, garapen bidean dauden herrialdeei haien bizimoduan hobetzen laguntzeko proiektuak garatzeko laguntzak daude.
Legegintzaldiko proiektu potoloetako bat kirol arlokoa izan da, eta horren barruan, igerilekua berritzea. Emaitzarekin pozik? Zer gehiago dago egiteko? Herritar eta kirol taldeek badituzte eskaera gehiago.
Igerilekua haunditu eta hobetu dugu. Kiroldegiak inoiz baino erabiltzaile gehiago ditu eta balorazioa ona jasotzen du. Herritarren eta kluben eskaerei etengabe erantzuten saiatzen ari gara. Orain, adibidez, gimnasioko erabiltzaileen eskura gela berriak jarri ditugu, eta klubek bilerak egiteko eta materiala gordetzeko gelak ere egokitu ditugu. Kirol elkarteei dagokionez, etengabe gaude harremanetan. Orain, adibidez, Udalak CDHrekin duen hitzarmenean diru ekarpena igo dugu. Kiroldegiaz haratago, gure apustua ere jarduera fisikoa kiroldegiko paretetatik ateratzea da, eta herri osoa erabiltzea jarduera fisikoa egiteko.
Kultur arloari ere bultzada emateko beharra azpimarratu duzue. Zer egin da, eta zer dago egiteko?
Kulturak herria hezi egiten du eta berrikuntza haundiak gauzatu ditugu. Programazioan, musikan eta antzerkian, bereziki, jauzi kualitatibo haundi bat egin dugu. Uda Parkean ekimena ere nabarmentzekoa da. Aurten laugarren edizioa izango du, eta urtez urte harrera hobea du.
Bestetik, kultur hausnarketa prozesua ere egin da eta, eragileekin batera, aurrera begira egin beharrekoak zehaztu dira. Ave Mariaren eraikinean Sormen Gunea sortzea eta edukiz betetzea izango da datozen lau urteetarako proiektu handienetariko bat. Horrez gain, kiroldegiko lehenengo pista egokituko dugu, ekintza kulturalak ere egin ahal izateko.
Kultur arloko behar batzuei Urumeako eraikin zaharrean eman zaie erantzuna, baina eraikina botatzekoa omen da. Zer gertatuko da?
Musika Eskolan leku nahikorik ez dagoenez, ikastaro batzuk bertan ematen ari dira. Horri irtenbidea emateko Sandiusterriko aretoa egokitzeko lanak hasiko ditugu laster eta, musika eskola horiez gain, Ttarla dantza taldearentzako entsegu lekua izango da. Gainontzeko taldeekin hitz egiten ari gara irtenbideak bilatzeko.
Orain, gainera, talde batzuek hartu dute eraikina, Urumea Herri Gunea izenpean, hainbat ekimenetarako. Zertan da haiekin hasitako negoziazioa?
EH Bildun argi daukagu herri mugimenduak beharrezkoak direla herri bizia izateko eta gu beti egongo gara mugimendu guztiekin interlokuzioan herria hobetzen duten jarduerak egiteko erraztasunak emanez.
Parte-hartzea sustatzearen alde ere azaldu izan zarete, baina prozesu batzuk kritikatu dira, parte-hartzea eskasa izan omen delako. Zer dago aldatzeko?
Ezin da orokortu parte-hartzea eskasa izan denik, batzuetan parte-hartzaile kopurua altua izan baita. Balorazioa kualitatiboki egitea da askoz garrantzitsuagoa, eta oso positiboak izan direla esateko arrazoiak baditugu; herritarrek politika publikoetan daukaten eragina haunditu egin baita. Guk bultzatu nahi dugun partaidetza ereduak, aspektu kualitatiboen eta kuantitatiboen arteko oreka bilatu nahi du.
Alderdien arteko akordiorik bilatuko duzue parte-hartze prozesu gehiago antolatzeko?
Noski. Beti egin izan dugu hala.
Zerbitzu Sozialetako patronatuko lehendakaria zara. Aurten Foru Aldundia zen Zaharren Egoitzako kargu egitekoa, baina badirudi atzeratzen ari dela. Zer gertatuko da?
Foru Aldundiko arduradunekin aldaketa lantzen ari gara. Gure zahar egoitzak oso balorazio ona jasotzen du, eta gerora ere egoiliarrek egungo kalitatezko zerbitzu bera jasotzea nahi dugu. Gure apustua da kalitatezko kudeaketa publikoa duen zerbitzua ematea eta Aldundiarekin hitzarmena sinatzerakoan ere hori horrela izateko ahalegina egiten ari gara.
Berdintasun arloan, parte-hartze prozesuekin lotuta, Emakume Etxea egitea adostu zen, baina bi aldiz argitaratu da lanak esleitzeko deialdia, eta hutsik geratu da. Zer gertatzen da?
Udal askotan gertatzen ari da obren lizitazioak hutsik geratzea. Hala ere, obra esleitu berri da, eta urte honen bukaerarako eginda egotea aurreikusten dugu.
Herri osora iristeko ahaleginean, auzo batzuk ahaztuta daudela salatzen dute. Zer dago aurreikusita arlo horretan?
Gure Herri Programako lehentasunetako bat da auzoen biziberritzea. Auzoetan inbertsioak egingo dira: asfaltatze kanpaina egingo da udan, aurreikusita dauden urbanizazioak ere gauzatuko dira: Lizeagan, Etxeberrin, Sorgintxulon, argiztapena berritzeko planarekin eta irisgarritasuna hobetzeko lanekin ere jarraituko dugu... Baina obretatik haratago doa gure proposamena: auzo elkarteekin lankidetzan auzoetako haur, gazte zein adinekoentzat ekintza desberdinak jarri nahi ditugu martxan.
Txotx denboraldia onura zein kalte iturri izaten da, eta kalteei aurre egiteko hainbat neurri hartu izan dira azken urteetan. Zer egitea aurreikusten duzue?
Legegintzaldi honetan inoiz baino neurri gehiago jarri dira martxan, Txotx Mahaia osatzen duten eragile guztien artean adostuta. Eta, pixkanaka bada ere, emaitza ematen ari dira neurri horiek. Kalte hori murrizteko bidean jarraituko dugu lanean Txotx Mahaiarekin.
Aparkaleku falta ere arazoa da askorentzat. Konpontzeko proposamenik baduzue?
Gure proposamena da kotxeen zein aparkalekuaren erabilera zentzuzkoa bultzatzea, eta dugun espazioa ahalik eta hoberen aprobetxatzea. Karabelen martxan dira plaza gehiago sortzeko lanak eta bertako bizilagunen elkartearekin lanean jarraituko dugu. Beste auzo batzuetan dauden aparkalekuak erregulatzea ere aztertzen ari gara.
Euskaraldia egin zen iaz. Soziolinguistika klusterraren azken ikerketaren arabera, euskeraren erabilerak behera egin du. Zein ildo jarraituko duzue, euskerari dagokionean?
Herria ordezkatzen dugun hautetsiok, euskaraz komunikatzeko eta lan egiteko gaitasuna eduki beharko genuke, herritarren hizkuntza eskubideak bermatu ahal izateko. Ez zait txukuna iruditzen kanpainetan eta argazkietan euskeraren alde agertzea eta gero eguneroko lanean gaztelera hutsean aritzea.
Hondakinen kudeaketari dagokionez, kale garbiketa publifikatu duzue.
Foru Aldundiak hondakinak tratatzeko eredu bat inposatu nahi digu. Errauskailua dirutza bat kostatuko zaigu eta jaten eman behar zaio. Horregatik, udal guztiok behartzen gaituzte sistema horrekin bat egiten. Guk nahi dugu gure konposta modu jasangarrian tratatu: Ihobek (Eusko Jaurlaritza) eta Espainiako Ingurumen Ministerioak babestu zuten gure planta egiteko proposamena eta diru-laguntza ere onartu zigun. Aldundiak atzera bota du ez duelako nahi agerian gelditzea, hondakinak beste modu batean kudeatuta, erraustegiaren beharrik ez dagoela.
Kale garbiketa publifikatzearekin izugarrizko pausoa eman dugu: burtsan kotizatzen duen multinazional deslokalizatu batek kudeatzetik, irabazi asmorik ez duen enpresa publiko batek kudeatzera pasa da.
Elkarbizitzaren alorrean, legegintzaldi hasieran sortu zen Bizikidetza Mahaia, baina azken hilabetean desadostasunak sortu dira. Horiek gainditu eta ildo horri jarraitzeko modurik ikusten duzu?
Desadostasun bat publiko egin dute. Desadostasun asko izan dira eta modu diskretuan kudeatu dira. Argi eta garbi esan dugu biktima guztien errekonozimendua egiteko prest gaudela, baita ETAren biktimena ere. Ez dugu, baina, onartuko biktima batzuek besteek baino gehiago sufritu duela esatea. Gogorarazi behar baitugu oraindik ere Hernanin gatazka politikoen ondorioak jasaten ari diren pertsona asko daudela.
Titularrak
1. Xabier Lertxundi Asteasuinzarra
2. Koro Etxeberria Tolosa
3. Esti Aldeiturriaga Amuriza
4. Oier Agirresarobe Lizaso
5. Patxi Ibarguren Etxeberria
6. Mattin Aldaia Olasagasti
7. Isabel Sanchez Perez
8. Itsaso Lekuona Legorburu
9. Estitxu Agirre Agirre
10. Alex Erdozia Igoa
11. Ane Ibarburu Lizeaga
12. Mikel Von Wichmann Pavletich
13. Lulu Barragan Merce
14. Aitzol Arrieta Erauskin
15. Miren Clemente Lozares
16. Kepa Pikabea Urdangarin
17. Igotz Zerain Usandizaga
18. Imanol Arana Goikoetxea
19. Begoña Arrondo Iruin
20. Larraitz Mendiable Apezetxea
21. Inhar Olano Iradi
Ordezkoak
1. Alfredo Moraza Barea
2. Pepi Lafourcade Casado
3. Juan Lucas Moral