«Bertako ekoizpena eta biodibertsitatea uztartzeko asmoz», Biobox proiektua jarri du martxan Aranzadi Zientzia elkarteak. Europan edota Estatu Batuetan dagoeneko probatu duten formula bat, eta Euskal Herrian aurrenekoz egingo dutena: «espero dugu, emaitza izatea naturarentzako onura, eta baita produktu hauen jasangarritasunarentzako ere», azaldu zuen Juantxo Agirrek, Aranzadiko idazkari nagusiak, atzo Petritegi sagardotegian egin zuten aurkezpenean.
Izan ere, aipatutako produktu horiek, sagardoa eta txakolina dira. Eta proiektuaren funtsa, hegaztiak eta saguzarrak sagasti eta mahastietara erakarri eta ugaritzea, izurriteak eragiten dituzten intsektuak jan ditzaten, eta horrela, izurriteak gutxitu daitezen.
«Carpocapsa da sagastietan izurriterik ohikoena, eta gero eta haundiagoa da bere kaltea. Hori tratatzea derrigorrezkoa zaigu. Bestela, erdira gutxitu liteke, urte bateko sagar uzta. Proiektu honek funtzionatuz gero, ziur horrelako habi-kutxa asko ikusiko ditugula sagastietan», adierazi zuen Unai Agirrek, Euskal Sagardoa jatorri deituraren koordinatzaileak.
Habi- eta babes-kutxak, Petritegin eta Zapiainen
Hegaztiak eta saguzarrak erakartzeko, hain justu, habi-kutxak eta babes-kutxak jarri dituzte: «habi-kutxek zulotxoa daukate, amilotxa eta kaskabeltza bezalako hegaztiek hori bilatzen baitute. Izugarri material pila ekartzen dute habia egiteko, eta kutxan 10 bat zentimetroko kapa osatzen dute. Saguzarrentzako, berriz, babes-kutxak jarri ditugu. Izan ere, asko mugitzen dira, eta normalean ez dute umatzen, nahiz eta gertatu daitekeen», azaldu zuen Beñat Diazek, Aranzadiko ornitologoak.
Urtarriletik dago proiektua martxan, eta dagoeneko azaldu dira aurreneko hegaztiak. Saguzarrak, berriz, ekainetik aurrera hasiko dira agertzen.
Proiektuan parte hartzen ari dira lau sagardotegi eta lau txakolindegi. Horien artean daude, Petritegi eta Zapiain sagardotegi astigartarrak, eta Zamalbide auzoko Egiluze. Eta sagardotegi bakoitzeko, bi sagastitan egingo dute ikerketa: batean habi-kutxak eta babes-kutxak jarrita, eta bestean jarri gabe, konparaketa egiteko.
Emaitza onak emanez gero, gainerakoetara zabaldu
«Jakina da hegazti eta saguzarrak elikatzen direla izurriteak eragiten dituzten intsektuez. Ikusi nahi dugu, kutxek laguntzen duten izurriteak gutxitzen. Ari gara egiten intsektuen kontrola, eta hegazti eta saguzarren errolda ere egingo dugu. Gainera, udara eta gero, bigarren fase bat jarriko dugu martxan: hitzaldien bitartez, herritarrei emango diegu proiektuaren berriz, biodibertsitateari buruz hitz egin...», aurreratu zuen Maite Lasok, Aranzadiko ornitologoak. Eta gehitu zuen: «beste herrialdeetan, emaitza onak eman dituzte horrelako proiektuek, arroz plantazioetan adibidez. Biobox proiektuak funtzionatuko balu, metodologia bat garatuko genuke, gainerakoetara zabaltzeko».
Gipuzkoako Foru Aldundiak egin ditu kutxak, eta Trantsizio Ekologikorako Ministerioaren babesa ere jaso du proiektuak, Fundación Biodiversidad erakundearen bitartez.
Petritegi, Zapiain eta Egiluzerekin batera, Ikaztegietako Begiristain da laugarren sagardotegia. Eta txakolindegiak, berriz, honakoak: Ameztoi, Talaiberri, K5 eta Arbela.